Het ontstaan van de Hervorming gedenken
Het jaar 2017 wordt een jaar waarin het ontstaan van de Reformatie wordt herdacht. In 1517, 500 jaar geleden, werden de 95 thesen van Maarten Luther in Wittenberg op de deur van de slotkerk bevestigd (31 oktober of meer waarschijnlijk 1 november). Het betreft kritische bemerkingen bij de rooms katholieke aflatenpraktijk. De thesen waren eerder bijdragen aan de toenmalige discussie ter zake onder theologen, maar ze vonden spoedig veel weerklank bij het bredere kerkpubliek. Geld laten betalen als middel tot vrijmaking van schuld verhulde de zwakheid van de toenmalige kerk wat betreft haar priesterlijke taak.
De Lutherse kerk (Duitsland) en niet veel later de Calvinistische kerk (Frankrijk), gevolgd dan weer om andere redenen door de Anglicaanse kerk (Engeland) betekenden in Europa een kerkhervorming, die de heerse
nde rooms –katholieke kerk weliswaar in verlegenheid bracht door grootschalig ledenverlies maar ook stimuleerde zelf naar hervorming op zoek te blijven gaan (concilie van Trente 1545-1563) en door contra-reformatie (actief apostolaat) haar positie te verstevigen.
Vermeldenswaard is een gebeurtenis die zich afspeelde hier vlakbij in de duinen bij Dishoek (vanuit mijn raam op zolder kan ik de plek in de verte min of meer zien). In het jaar 1566, 450 jaar geleden dus, om precies te zijn op 30 juni. De reformatie in de geest van Calvijn begint vaste grond onder de voeten te krijgen in onze contreien via Antwerpen, Vlissingen, en Veere. Ik citeer nu uit de gedegen studie (600 bladzijden) van dr. C. Rooze-Stouthamer, Hervorming inZeeland (ca 1520-1572), bladzijde 208-209.
‘….op 30 juni had bij Slobberduin, in de duinen van Dishoek onder Koudekerke, de eerste grote bijeenkomst van hervormden in de openlucht plaats. Het betrof een gezamenlijk initiatief van de drie Walcherse gemeenten. De schoenmaker Adriaan Jeroensz. Obry, predikant van Veere – spottend doctor Leest genoemd – leidde de samenkomst en vanuit Veere, Vlissingen en Middelburg waren toehoorders naar Dishoek gekomen….ook enkele Koudekerkenaars, nieuwsgierig geworden door de talrijke vreemdelingen die in de vroege morgen hun dorp passeerden. Deze eerste bijeenkomst was uitstekend georganiseerd. Zorgvuldig was de plaats, een afgelegen duinvallei, gekozen. Wachten werden uitgezet om de veiligheid te waarborgen en mensen de juiste plaats te wijzen. Zo werd Hendrik Jansz. Brabander, een van de nieuwsgierige inwoners uit Koudekerke de weg gewezen met de woorden: Gaet die pat op, daar zal u ’t woert Gods te rechte gepredickt worden. ….. Toen de Koudekerkenaars – onder wie ook pastoor Joris Hamuyt – de duinvallei betraden, zagen en hoorden ze daar een menigte van ongeveer 300 zingende mensen. Daarna hield Obry een preek over de epistole ende de evangelie en de bijeenkomst werd besloten met het zingen van psalm 118.’
Paul de Maat, pastoor H. Mariaparochie (Walcheren)