De Maria Ommegang zoals die thans op straat wordt gebracht dateert van 1945, maar heeft een rijk historisch verleden.
Een legende verhaalt dat, vermoedelijk in of rond het jaar 1400, op de schorren van het Scheldestrand een Koningscrucifix aanspoelde. Een eikenhouten Kruislieveheer, zwart van het zeewater en bekleed als Koning, getooid met een gouden Kroon. Dit gevonden beeld werd in optocht de toenmalige stad binnengedragen en vanaf die tijd werd elk jaar op de zondag na Beloken Pasen dit beeld in een ommegang door de stad gedragen.
Zo werd de Kruis Ommegang geboren die in de Middeleeuwen opbloeide tot een waar volksfeest, maar ook uitgroeide met allerlei creaties, een folkloristisch gedeelte, een gedeelte uit het Oud en Nieuw Testament en een eigentijds Processiegedeelte waarin onder andere ook het aangeklede beeld van Maria van het Lievevrouwegilde werd meegedragen.
Dit beeld stond door het jaar in een eigen Mariakapel van de Gertrudiskerk, alwaar het beeld werd vereerd als de Hoge Lieve Vrouw Van Bergen.
Op 23 april 1572 werd deze jaarlijkse Kruis Ommegang op last van hogerhand door de autoriteiten van Bergen Op Zoom verboden.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog, op 15 augustus 1942 doet Kapelaan W. Ooijens het voorstel om, als Bergen op Zoom voor groot oorlogsgevaar zal worden gespaard, uit dankbaarheid daarvoor een Ommegang te doen trekken zoals in de Middeleeuwen de Kruis Ommegang door de straten van Bergen op Zoom trok.
In 1945 op 15 augustus, voor het eerst na ruim 370 jaar, trekt de Ommegang door Bergen Op Zoom met 478 personen. Het Lievevrouwegilde wordt vanuit de Middeleeuwen heropgericht om ieder jaar de Ommegang mogelijk te maken in Bergen op Zoom.
Inmiddels trekt deze Maria Ommegang nog steeds door de eeuwenoude binnenstad van Bergen op Zoom. Iedere laatste zondag van juni trekt de stoet met haar ruim achthonderd deelnemers door de stad. Predikend, dansend en musicerend wordt de geschiedenis van Maria uitgebeeld. Kleurrijke kostuums, fleurig opgesierde wagens en een enorme persoonlijke inzet van iedere deelnemer bepalen elk jaar weer de sfeer die de kilometers lange processie uitstraalt. Het is wonderlijk hoe de stoet ieder jaar ėėn lijkt te worden met de tientallen eeuwenoude straatjes van de Markiezenstad.
Als jaarlijks trekkende Ommegang is de Bergse Maria Ommegang een bezoek meer dan waard. De stoet vertrekt dit jaar op 26 juni om 15.00 uur vanuit de Markiezenhof. Het thema van 2016 is ‘’MARIA MOEDER VAN BARMHARTIGHEID” . De toegang is gratis. Onderweg wordt er gecollecteerd om de Maria Ommegang in stand te blijven houden, maar dit is geheel vrijblijvend.
Ook doen er jaarlijks enkele deelnemers mee die afkomstig zijn vanuit de regio van de Pater Damiaanparochie. Vicaris Paul Verbeek neemt er ook al een aantal jaren aan deel..
Vicaris Paul Verbeek en fam. De Smit.