Als liefhebber van kerkgebouwen werd mijn aandacht getrokken door een recente uitgave van W-Books: Kerkinterieurs in Nederland’ heet het imposante boekwerk, bijna 400 pagina’s dik, maar naast een prettig leesbare en informatieve tekst, geschreven onder redactie van Marc de Beyer, Albert Reinstra en Pia Verhoeven, voorzien van schitterende foto’s, gemaakt door Arjan Bronkhort.
Laten we eerlijk zijn; als je een kerkdienst bezoekt, is het minder gepast om telkens om je heen en naar boven te kijken. Daarom zijn er mensen die zeggen: ‘ ik kom liever in een lege dan in een volle kerk. Een lege kerk stemt tot nadenken; een volle kerk leidt vooral af’.
We hoeven er niet omheen te draaien: kerkgebouwen staan tegenwoordig niet alleen vaak leeg, maar zijn ook meestal gesloten! De mogelijkheid tot openstelling is beperkt, mede vanwege de andere opvattingen van een aantal bezoekers: kwam men vroeger binnen om een aflaat, tegenwoordig moet men toezicht houden om ervoor te zorgen dat men er afblijft!
Het boek laat de pracht, diversiteit en gaafheid van Kerkinterieurs zien. Vaak is de buitenkant/ het gebouw aan zich al onbekend; laat staan de binnenkant!
De samenstellers vonden redenen genoeg om die rijkdom aan de hand van 100 karakteristieke voorbeelden te tonen. Sfeervol in beeld gebracht en deskundig beschreven. Ook zij die niet gehinderd worden door enige voorkennis kunnen door de heldere teksten en het beeldmateriaal kennis maken met dit bijzondere erfgoed vol verhalen. Achterin in het boek zit namelijk een uitvoerige alfabetische woordenlijst met verklarende uitleg. 
Katholieke bouwwerken stonden al bekend om hun pracht en praal; protestantse gebouwen waren vooral bedoeld als bezinningsplaats en kenden die – voor sommigen afleidende – kunst niet. Ook joodse synagoges zijn in het boek opgenomen.
In het begeleidende overzichtkaartje van Nederland ziet dat er ‘ maar’ twee plaatsen in Zeeland zijn opgenomen in de top 100. De Mariakerk van Nisse, is een voorbeeld van bewaarde kerkschatten uit de Middeleeuwen ( waarvan er 18 zijn opgenomen).
De Oostkerk in Middelburg staat als een van de 23 souvenirs uit de zeventiende eeuw te boek.
Natuurlijk kunnen we het ontbreken van onze eigen parochiekerken als een gemis ervaren. Misschien is het een reden voor een ‘ eigen’ vervolgdeel, al zullen de kosten van een dergelijk waardevol goed ogend boek zeker tegenvallen als men geen steun ontvangt van instanties als de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
Tot die tijd van hopelijke uitgifte zullen we het moeten doen met onze nog lang te koesteren juweeltjes van bouwtechniek. Laat de sluiting van ons jongste kerkgebouw ( Rilland) een extra reden zijn om zo lang mogelijk te wachten met kerksluitingen, laat staan afbraak van cultuurhistorische gebouwen. Ook al hebben ze voor de rijksdienst een minder bepalend tijdsbeeld, wij parochianen en liefhebbers van openbaar kunstbezit willen ze tot in lengte van dagen niet kwijt.
Richard Gielens,
Bronvermelding: ‘ Kerkinterieurs in Nederland’ mede tot stand gekomen dankzij Museum Catharijneconvent te Utrecht , Donatus kerkenverzekeraar en het Fentener van Vlissingen Fonds. Prijs: 49,90 euro.